Solunum

Fotosentez sonucu üretilen besinin oksijen ile yakılarak enerji açığa çıkarılması olayına oksijenli solunum denir.

● Solunum sonucunda canlı için gerekli enerji (ATP) üretilir.
● Oluşturulan ATP’ler hücre ihtiyaç duyduğunda hücre tarafından kullanılabilir enerjiye dönüştürülür.
● Bitkiler, sadece ışıklı ortamda fotosentez yaparken, solunum olayını gece-gündüz kesintisiz olarak yapar.
● Bazı basit canlıların oksijen kullanmadan yaptıkları solunuma oksijensiz solunum denir. Ağır işler yapıldığında insan kas hücrelerinde de oksijensiz solunum sonucu laktik asit birikir.
● Oksijensiz solunum olayı; peynir ve yoğurt, turşu, soya sosu ve sirke üretilmesi ile ekmeğin mayalanması vb. ile günlük hayatımıza girer.

● Oksijensiz solunumda oksijenli solunuma göre çok daha az miktarda enerji açığa çıkar.

Bir erlenmayerin içine şekerli su ve bira mayası konulup, kabın ağzına balon takıldığında (Şekil -1) bir süre sonra balonun şiştiği görülür (Şekil – II). Bunun sebebi
bira mayası içindeki mantarların sudaki şeker ile beslenmeleri sonucunda açığa çıkan karbondioksit gazıdır. Kabın ağzı kapalı olduğundan ortamdaki bira mayası mantarlarının oksijensiz solunum yaptığını söyleyebiliriz.

● Ekmeğin mayalanması sırasında maya mantarları karbondioksit oluştururlar. Oluşan karbondioksit gazı hamuru kabartır.

Besin = Karbondioksit + Enerji + Etil Alkol

Oksijensiz solunumun hayatımızda önemli bir yeri vardır. Sofralarımızdaki peynir, sirke, turşu, yoğurt, ekmek gibi birçok ürün, oksijensiz solunum yapan canlılarla bizlere armağan edilir.

● Sütün mayalanması sırasında karbondioksit oluşturulmadığı için süt kabarmaz.
Besin = Laktik Asit + Enerj