Asit ve Bazlar

Fatih Akyüz Son güncelleme Şub 9, 2021 568 0

Asit ve Bazların Genel Özellikleri

pH (Power of Hydrogen) Kavramı:

* Asitlik, bazlık derecesini açıklayan ölçü birimidir. pH değeri; 0-14 arasını sınıflandıran bir ölçek türüdür.

pH düşük —–> H⁺ iyonu fazla
pH yüksek —–> OH^– iyonu fazla
0<pH<7 : Asit
pH=7 : Nötr (Su ve Tuz)
7<pH<14 : Baz

* Kuvvetli asidin pH değeri 0’ a yakındır. Zayıf asidin pH değeri 7’ye yakındır. Kuvvetli bazın pH değeri 14’ e yakındır. Zayıf bazın pH değeri 7’ ye yakındır. Yani 7’ den uzaklaştıkça asitlik ve bazlık değeri artar.

* pH değerleri pH kâğıdı ve dijital pH metre cihazı ile belirlenir.

Asit ve Bazların Madde Üzerindeki Etkileri

* Asitlerin ve bazların maddeler üzerinde pek çok etkisi vardır. Ancak bunlar içinde belki de en önemlisi, etlere ve kemiklere yaptıkları etkidir. Bu nedenle asitler ve bazlarla çalışırken çok dikkatli olmalıyız. Özellikle kuvvetli asitler ve bazlar daha tehlikeli olduğu için bunların canlı dokulara temasından kaçınmalıyız.

* Asit ve baz çözeltilerini temizlik malzemesi olarak kullanırken mutlaka önlük ve plastik eldiven giymeli, gözlük takmalı, bunları üzerimize ve yüzümüze sıçratmamalıyız.

* Asit buharlarının gözlerimize veya solunum sistemimize zarar vermesini engellemeliyiz.

* Temizlik malzemelerini çocukların ulaşamayacağı yerlere koymalıyız. Bu kimyasalları su, süt, meşrubat şişelerine koymamalıyız.

* Asit zehirlenmelerinde kişiler kusturulmamalı, onlara ağızdan bir şey verilmemelidir. Her türlü kazada, ilk müdahale sonrası sağlık kuruluşuna ulaşılmalıdır.

* Asetik asit, hidroklorik asit ve sülfürik asit gibi asitlerin deri ile temasında, temas eden yer hemen bol su ile yıkanmalı ve asit bulaşan giyecekler çıkarılmalıdır. Bazların deri ile temasında da bol miktarda suyla deri yıkanmalıdır. Bu maddelerin göze sıçraması hâlinde, göz derhâl bol akarsu ile gerekirse zorla açarak yıkanmalı ve hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

* Asitlerin ve bazların canlı dokuya olduğu kadar günlük hayatta kullandığınız pek çok maddeye de zararlı etkileri olduğunu fark ettiniz. Asitler, mermerlere ve metallere etki ederek onların aşınmasına neden olurken

bazlar, camdan ve porselenden yapılmış maddelerin yüzeylerinin ve şekillerinin bozulmasına neden olur. Bu yüzden asit çözeltilerini metal, baz çözeltilerini ise cam kaplarda asla saklamamalıyız.

Pek çok evdeki mutfak tezgâhı mermerden yapılmıştır. Dolayısıyla mermer üzerine asidik bir çözelti dökülecek olursa mermerin yüzeyi ve şekli bozulabilir.

Asit Yağmurları

* Normal yağmurun pH değeri 6,5 ‘tir. Bazı durumlarda havanın bileşimi değişir, pH değeri 5’ten daha düşük olur. Bu şekilde “asit yağmurları” oluşur.

* Kurulan her fabrikanın enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerji ihtiyacının büyük bir çoğunluğu kömür, petrol gibi fosil yakıtlarının yakılmasıyla elde edilmektedir.

* Fosil yakıtlar büyük oranda karbon ve hidrojen elementlerinden oluşmuştur. Ancak düşük oranda da olsa fosil yakıtlarında kükürt ve azot elementleri vardır. Dolayısıyla fosil yakıtlar yandığında CO₂, NO₂, SO₂gibi gazlar havaya karışır. Bu gazlar havadaki su buharı ile tepkimeye girerek karbonik asit (H₂CO₃), nitrik asit (HNO₃) ve sülfürik asit (H₂SO₄) gibi asitleri oluşturur.

SO₂ + H₂O ——-> H₂SO₄ (Sülfürik asit)
NO₂ + H₂O ——-> HNO₃ (Nitrik asit)
CO₂ + H₂O ——-> H₂CO₃ (Karbonik asit)

Asit Yağmurlarının Zararları:

*Topraktaki kalsiyum, magnezyum, potasyum elementlerini çözerek toprağın mineral bakımından fakirleştirir.
* Ormanların kurumasına neden olur.
* Tarihi binalara ve eserlere zarar verir.
* Deniz, göl sularına karışarak burada yaşayan canlıları olumsuz etkiler.
* Araçların ve metal yüzeylerin aşınmasına neden olur.

Asit Yağmurlarının Engellenmesi İçin Yapılabilecekler: